در ایالات متحده، سالانه یک میلیارد نفر به سرماخوردگی مبتلا و 12 درصد از مردم هم، طعمه آنفولانزا می شوند. در میان این افراد مبتلا، 70٪ قریب به اتفاق، داروهای بدون نسخه را برای کاهش علائم مرتبط با سرماخوردگی، سرفه و آنفولانزا انتخاب می‌کنند. استامینوفن یک جزء رایج در بسیاری از این داروها است که علائمی مانند تب و ناراحتی را مورد هدف قرار می‌دهد.
علاوه بر این، استامینوفن اغلب با داروهای مسکن دیگر مانند کدئین، اکسی کدون و هیدروکودون در داروهایی که به طور گسترده تجویز می‌شوند، ترکیب شده که همین موضوع نشان‌دهنده تطبیق پذیری آن در درمان بیماری‌های مختلف می‌باشد.
همانطور که در ادامه مقاله مطالعه می‌کنید، کاربردها و پیامدهای بی‌شمار داروی استامینوفن را کشف خواهید کرد که اطلاعات ارزشمندی را در مورد این داروی پر مصرف و نقش آن در رسیدگی به مسائل رایج سلامت ارائه می‌دهد.
داروی استامینوفن که با نام APAP یا پاراستامول نیز شناخته می‌شود، یکی از پرمصرف‌ترین مسکن‌ها و ضد تب‌ها است. طبق گزارش سازمان غذا و داروی ایالات متحده، در حال حاضر بیش از 235 داروی تجویزی و بدون نسخه تایید شده وجود دارد که استامینوفن اصلی‌ترین ماده فعال آن است. استامینوفن زمانی که طبق دستور مصرف شود بسیار ایمن و موثر می باشد؛ با این حال، ممکن است در صورت مصرف بیش از حد یا همراه با الکل، سمیت کبدی و آسیب غیر قابل برگشت کبدی رخ دهد.
شاید این سوال برای برخی افراد پیش آید که Acetaminophen برای چیست؟ علاوه بر تسکین درد و کاهش تب، مطالعات آزمایشگاهی و بالینی اخیر نشان داده که استامینوفن ممکن است اثرات مفیدی بر سطح گلوکز خون، عملکرد عضلات اسکلتی و به عنوان عوامل محافظت‌کننده قلبی و عصبی داشته باشد. مطالعات گسترده آزمایشگاهی و بالینی نشان داده که این موارد استفاده ممکن است ناشی از توانایی استامینوفن به عنوان یک آنتی‌اکسیدان باشد.
قرص استامینوفن، یک داروی بسیار مؤثر و پرکاربرد در داروهای نسخه‌ای و بدون نسخه‌ای بوده که به دلیل خواص کاهش درد و تب خود شناخته شده است. این قرص یکی از محبوب‌ترین داروها در ایالات متحده است که کاربردهای متعددی در درمان‌های پزشکی دارد. FDA به طور مستمر در تلاش است تا خطر آسیب کبدی مرتبط با استامینوفن را کاهش دهد که این کار با اقدامات ایمنی اضافی برای محصولات OTC استامینوفن، مانند قانون گذاری در مونوگراف OTC در حال انجام است.
همان طور که توسط Prior و همکارانش در سال 2008 گزارش شد، مشخص شده است که استامینوفن ساختار و عملکرد عضلات اسکلتی پیر را بهبود می‌بخشد. (وو) و همکاران هم در سال 2009 نشان دادند که درمان مزمن با استامینوفن 30 میلی‌گرم بر هر کیلوگرم وزن بدن می‌تواند میزان آپوپتوز میوسیت را کاهش داده و سطح مقطع فیبر عضلانی را در پیری افزایش دهد، که این کار احتمالاً از طریق افزایش بیان میوزین و اکتین در عضلات پیر انجام می‌شود.
این اثرات ممکن است حداقل تا حدودی به کاهش استرس اکسیداتیو و نیتروزاتیو ناشی از مداخله استامینوفن نسبت داده شود که سطح سوپراکسید و فراوانی پروتئین های اصلاح شده اکسیداتیو را کاهش می‌دهد.
استامینوفن که با نام پاراستامول نیز شناخته می‌شود، یک مسکن پرکاربرد (تسکین دهنده درد) و تب‌بر (کاهنده تب) است. این ماده اصلی فعال در محصولات سبد مگافن است و میتوان آن را در بیشتر داروهای بدون نسخه و حتی نسخه‌ای دیگر یافت. تصور می‌شود که استامینوفن با بالا بردن آستانه درد کلی بدن، درد را تسکین داده، در حالی که تب را با ترویج از بین بردن گرمای اضافی کاهش می‌دهد.
استامینوفن معمولاً برای کاهش دردهای خفیف تا متوسط مانند سر درد، کمر درد، درد آرتریت، دندان درد و درد عضلانی استفاده می‌شود. همچنین برای کاهش موقت تب هم بسیار کاربردی است. برای افرادی که ترجیح میدهند قرص مصرف نکنند، استامینوفن در اشکال مختلف از جمله کپسول، ژل مایع و ساشه موجود است. برای کودکان، مگافن گزینه‌هایی مانند شربت، قرص جویدنی و حل شونده در آب را ارائه می‌دهد.
لازم به ذکر است که استامینوفن یک داروی استروئیدی (NSAID) یا حاوی کورتون نیست؛ زیرا NSAID ها مانند ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن سدیم از نظر مکانیسم، اثر و عوارض جانبی احتمالی، از استامینوفن متمایز هستند؛ بنابراین، مهم است که این دو نوع داروها را با هم اشتباه نگیرید.
استامینوفن یک گزینه تسکین درد همه کاره است؛ با این حال، بسیار مهم است که از دوز توصیه شده تجاوز نکنید یا بیش از یک داروی حاوی استامینوفن را به طور همزمان مصرف ننمایید، زیرا ممکن است منجر به عوارض جانبی یا مصرف بیش از حد شود.
مزیت های استامینوفن چیست؟
بهترین مسکن برای درد و کاهش تب بزرگسال و کودک
درمان سر درد و دندان درد
درمان سرماخوردگی و کاهش درد های عضلانی
ارزان ترین و در دسترس‌ترین دارویی که میتوان از آن برای کنترل و کاهش تب یا مهار دردهای عضلانی، درد دندان و سر درد از آن استفاده کرد، داروی استامینوفن می باشد.
طریقه استفاده از داروی استامینوفن
قرص‌های جویدنی را قبل از اینکه بلع کنید، حتما خوب بجوید.
توجه کنید، فقط در زمانی میتوانید بیش از 3 دوز در روز از این دارو استفاده کنید که پزشک شما تشخیص داده باشد و اگر علائمی مانند تب بیش از 3 یا 5 روز طول کشید، بهتر است مصرف استامینوفن را قطع کرده و به یک متخصص مجددا مراجعه کنید.
در صورتی که دارو را در هنگام ظهور اولین علائم درد مصرف کنید، تاثیرگذاری بیشتری به نسبت زمانی که درد شدیدتر است، خواهد داشت.
اهمیت میزان مصرف استامینوفن
استامینوفن در طول سال، بارها توسط بسیاری از افراد استفاده شده و این موضوع به اثبات رسیده که یک داروی بی خطر و موثر است؛ با این حال، اگر استامینوفن در مقادیر بیش از حد مصرف شود (مصرف بیش از حد، چه عمدی یا سهوی)، می‌تواند باعث بروز بیماری‌های خطرناک شود. حداکثر دوز معمول توصیه شده 3 گرم در 24 ساعت است مگر اینکه توسط پزشک شما دستور دیگری داده باشد.
همانطور که گفتیم، استامینوفن ماده فعال مگافن است؛ که استفاده بیش از حد از آن می‌تواند آسیب جدی به کبد وارد کند. در کنار فواید بی‌شماری که این دارو برای بدن ما انسان‌ها دارد، مصرف بیش از حد آن قطعا منجر به نارسایی کبد می‌شود که همین موضوع می‌تواند سلامت شما را تهدید کند. علائم مصرف بیش از حد استامینوفن ممکن است شامل تهوع، استفراغ، درد شکم و از دست دادن اشتها باشد که اگر آسیب شدید باشد، پیوند کبد ممکن است برای نجات جان فردی ضروری باشد؛ بنابراین، بسیار مهم است که به دوز توصیه شده دقت داشته و در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبی یا نگرانی در مورد مصرف استامینوفن، با یک متخصص مشورت کنید.
استامینوفن که معمولا در همه خانه ها یافت می‌شود، دارویی است که به طور گسترده برای درمان درد و کاهش تب استفاده می‌شود. پادزهر مصرف بیش از حد استامینوفن، استیل سیستئین است؛ البته زمانی موثرتر است که در عرض هشت ساعت پس از مصرف استامینوفن تجویز شود. در موارد مسمومیت با استامینوفن، شناسایی، تشخیص و درمان سریع آن برای جلوگیری از آسیب شدید کبدی بسیار مهم است.
علت اصلی مسمومیت با استامینوفن آسیب کبدی است، زیرا کبد مسئول متابولیسم این دارو است. افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی یا کسانی که مقادیر زیادی الکل مصرف می‌کنند باید در استفاده از استامینوفن احتیاط کنند و قبل از آن با پزشک خود مشورت نمایند. FDA در حال حاضر توصیه می‌کند از نوشیدن نوشیدنی‌های الکلی در هنگام مصرف داروهای حاوی استامینوفن خودداری کنید. توجه نمایید، استفاده طولانی مدت از استامینوفن در دوزهای توصیه شده به هیچ عنوان به کبد آسیبی نمی‌رساند.
اما مصرف بیش از حد استامینوفن در کودکان یک نگرانی جدی است که می‌تواند راحت تر از حد انتظار اتفاق بیفتد. برای محافظت از کودک خود، پیروی از دستورالعمل‌های دوز مناسب ضروری است. داروی استامینوفن مدت‌‌هاست که برای کاهش تب و کاهش درد در کودکان استفاده می‌شود، زیرا بسیار موثر بوده و به راحتی بدون نسخه در دسترس است. با این حال، دادن بیش از حد این دارو به کودک می‌تواند منجر به خطرات جدی شود.
درد و تب را میتوان با استفاده از مسکنهای بدون نسخه که با برندهای مختلف، شکل‌ها و دوزهای مختلفی که در دسترس هستند، به طور موثر کنترل کرد. این دارو با مسدود کردن شیمیایی سیگنال‌های گیرنده درد در بدن عمل کرده و دارای یک عامل کاهش دهنده تب است.
داروسازهای بالینی، بیان می‌کنند که اولین خط درمان آن‌ها برای تب یا دردهای جزئی معمولاً استامینوفن است که برای رسیدن به اثر مطلوب، استفاده از کمترین دوز ممکن استامینوفن را توصیه می‌کند. برای استامینوفن در سبد مگافن، این مقدار معمولاً معادل 325 یا 500 میلی‌گرم است.
بسیار مهم است که از مصرف روزانه 3000 میلی گرم استامینوفن تجاوز نکنید، این شامل هر گونه استامینوفن موجود در سایر داروهایی است که ممکن است مصرف کنید. برای اکثر افراد، خطرات عوارض جانبی مرتبط با استامینوفن حداقل است و آن را به انتخابی مطمئن و مطمئن برای تسکین درد و تب تبدیل می‌کند.
اقدامات بسیار مهم استفاده از استامینوفن برای کودکان
برای جلوگیری از مصرف بیش از حد استامینوفن در کودکان، دستورالعمل های دوز ارائه شده در بسته دارو را به دقت دنبال کنید، مصرف داروی کودک خود را کنترل کرده و از استفاده همزمان چند محصول حاوی استامینوفن خودداری نمایید. اگر مشکوک به مصرف بیش از حد دارو هستید، بلافاصله با یک متخصص تماس بگیرید یا به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید. معمولا میزان مصرف استامینوفن در کودکان به توجه به سن و وزن آن ها تجویز می‌شود که بهتر است هر 4 یا 6 ساعت قبل یا بعد غذا مصرف نماید. به این مورد هم دقت کنید که برخلاف پروفن، استامینوفن هیچ تداخلی با غذا ندارد.
با هوشیاری و رعایت دستور العمل‌‌های دوز، میتوانید با خیال راحت از استامینوفن برای درمان درد و تب در بزرگسالان و کودکان استفاده کنید، در حالی که خطر مصرف بیش از حد و آسیب احتمالی کبد را به حداقل برسانید. مصرف بیش از حد استامینوفن می‌تواند به سرعت در موقعیت‌های مختلف رخ دهد. برخی از عواملی که می‌تواند منجر به تجویز دوز بیش از حد استامینوفن به کودک شود عبارتند از:
1. شرایط عجولانه: اگر عجله دارید، ممکن است دستورالعمل برچسب استامینوفن را اشتباه بخوانید یا دارو را به اندازه مصرف نکنید. به علاوه، دادن دو دوز پشت سر هم زمانی ممکن است اتفاق بیفتد که به ساعت دادن دارو به کودک توجه نکرده باشید.
2. مخلوط کردن داروها: اگر کودک شما چندین علائم سرما خوردگی را تجربه می‌کند، ممکن است به طور غریزی استامینوفن را با سایر داروها ترکیب کنید. اگر داروی دیگر حاوی استامینوفن باشد، می‌تواند منجر به دوز بسیار بالا و خطرناکی شود. علاوه بر این، داروهای سرفه و سرماخوردگی را برای کودکان زیر شش سال خودسرانه تجویز نکنید، زیرا ممکن است عوارض جانبی شدیدی ایجاد کنند. همچنین، توجه کنید که ترکیب استامینوفن با پروفن بسیار خطرناک است و می‌تواند منجر به خونریزی معده شود.
3. استفاده از نسخه‌های نادرست: زمانی که به جای فرمولاسیون مناسب برای کودکان، استامینوفن بزرگسالان را در اختیار کودک خود قرار دهید، ممکن است مصرف بیش از حد رخ دهد.
4. تشخیص اشتباه دارو: استامینوفن به شکل قرص، کپسول و مایع موجود است. مصرف بیش از حد اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که کودک استامینوفن را با چیزی برای مصرف بی‌خطر، مانند آب نبات یا آبمیوه اشتباه می‌گیرد.
پیشگیری برای جلوگیری از مصرف بیش از حد استامینوفن در کودکان بسیار مهم است. همیشه دستورالعمل‌های دوز روی برچسب را دنبال کنید و اگر در مورد دوزهای مناسب یا ترکیب داروها مطمئن نیستید، حتما از فرد متخصص در این زمینه اطلاعات لازم را کسب نمایید و تمام داروها را از دسترس و دید کودکان دور نگه دارید.
استامینوفن خاصیت کاهش دهنده تب را دارد و اگر در زمان مشخص و میزان دوز تعیین شده مصرف شود، اثرگذاری خوبی خواهد داشت، ولی اگر طبق اصول مصرف نشود، عوارض جانبی به همراه دارد.
اثرات استامینوفن در دوران بارداری
معمولا در دوران بارداری اغلب داروهای مسکن برای سلامت مادر و جنین، ممنوع شده است و استامینوفن تنها دارویی است که در هنگام تب و درد برای مادر تجویز می‌شود؛ اما این سوال برای بسیاری از افراد پیش می‌آید که آیا مصرف داروی استامینوفن در دوران بارداری خطرناک است؟
برخی از افراد ادعا کردند که مصرف استامینوفن در دوران بارداری خطرات زیادی سلامت جنین را تهدید می‌کند و احتمال تولد یک کودک اوتیسم را بالا می‌برد؛ اما یک مطالعه جدید نگرانی‌های قبلی را رد کرده و بیان می‌کند که استفاده از استامینوفن در دوران بارداری خطر ابتلا به اوتیسم، ADHD یا ناتوانی‌های ذهنی را در کودکان افزایش نمی‌دهد.
علیرغم توصیه‌های قبلی، استامینوفن یک انتخاب ایمن و موثر برای تسکین درد و مدیریت تب در دوران بارداری است. عوامل ژنتیکی و محیطی مختلف در خطر ابتلا به اختلالات عصبی رشدی در کودکان نقش دارند. بر اساس این مطالعه که در JAMA منتشر شده است، ارتباط قبلی گزارش شده بین مصرف استامینوفن در دوران بارداری و افزایش خطر ابتلا به اوتیسم، ADHD یا ناتوانی ذهنی در تجزیه و تحلیل کنترل خواهر و برادر پشتیبانی نشده است. محقق دکتر مارتینا پرسون از موسسه کارولینسکا در استکهلم، سوئد، این مطالعه را برای رسیدگی به نگرانی‌های مطرح شده توسط یک مجله انجام داد که نشان می دهد زنان باردار باید در مصرف استامینوفن محتاط باشند.
به طور کلی هر دارویی با توجه به اینکه اثرات درمانی دارد، ممکن است عوارض ناخواسته‌ای هم داشته باشد که برخی از عوارض استامینوفن شامل، راش پوستی، عوارض کبدی یا کلیوی است که در صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم مانند کاهش اشتها، استفراغ، زردی چشم، درد شکم، تعریق زیاد و سفت شدن شکم به پزشک خود مراجعه کنید.
با کاربرد انواع داروی استامینوفن آشنا شوید!
همانطور که گفتیم، استامینوفن در اشکال مختلفی تولید می‌شود و یکی از مسکنهای بسیار قوی برای سر درد یا دندان درد، استامینوفن کدئین است که در بین ایرانیان بسیار شناخته شده و معمولا در هر خانه ای هم یافت می‌شود. این دارو همانطور که از نامش مشخص است، دارای کدئین و استامینوفن می‌باشد. استامینوفن یک داروی تب بر غیر مخدر بوده ولی کدئین حاوی اپیوپید یا همان مخدر است که باعث کاهش درد در مدت زمان کوتاهی می‌شود.
ترکیبات دیگر این قرص با ایبوپروفن و کافئین است؛ اما عمدتا قرص ساده استامینوفن در دو نوع 325 میلی‌گرم و 500 میلی‌گرم تولید می‌شود. جالب است بدانید، بیشترین اشکال مورد استفاده از استامینوفن به صورت قرص و کپسول، آمپول، شیاف، شربت، سوسپانسیون و قطره می‌باشد که برای نوزادان اغلب از قطره، برای کودکان از شیاف و شربت و برای بزرگسالان از قرص یا آمپول بسته به میزان تب، استفاده می‌شود.
اگر به دنبال یک مسکن فوری و تقریبا کم خطر (نسبت به پروفن یا آسپرین) هستید، قرص استامینوفن بهترین گزینه برای تسکین دردهای شما است که اولین کاربرد آن برای کاهش تب است؛ همچنین میتوانید برای کاهش دردهای خفیف مانند درد دندان، سر درد، دردهای قاعدگی، کمر درد، آرتروز، سرماخوردگی، و برای کاهش علائم سینوزیت، از آن استفاده کنید. همچنین لازم است ذکر کنیم، در برخی موارد از این دارو برای درمان لرز در کودکان یا بزرگسالان هم استفاده می‌شود.
معمولا این قرص بعد از حدود 20 دقیقه شروع به اثرگذاری می‌کند و اثرات آن تا 6 الی 8 ساعت باقی می‌ماند؛ اما برای تب‌های شدید لازم است هر 4 ساعت تکرار شود. البته لازم است بگوییم که شیاف استامینوفن نسبت به قرص، اثرگذاری سریع تری دارد ولی باز هم با توجه به شدت تب یا متابولیسم بدن، ممکن است میزان تاثیر آن فرق داشته باشد.
اثر ضد تب این دارو زمانی شروع می‌شود که استامینوفن بر روی هیپوتالاموس که غده مهم تنظیم حرارت بدن است، تاثیر بگذارد و با مهار سنتز پروستاگلندین در مغز، باعث کاهش التهاب و درد می‌گردد.
موارد منع مصرف استامینوفن
- بیماران مبتلا به فاویسم
- سابقه مشکلات کلیوی و کبدی
- در صورتی که وارفارین مصرف می‌کنید
- حساسیت به استامینوفن
ساختار قرص استامینوفن
جالب است بدانید، قرص استامینوفن از منابع طبیعی و مصنوعی به روش‌های استخراج، فرآوری شیمیایی و سنتز تولید می‌شوند و تمامی مواد تشکیل‌دهنده در آن، هر یک عملکرد متفاوتی دارد. این دارو از استامینوفن، پتاسیم سوربات، نشاسته ذرت، pvp، نشاسته پیش ژلاتینه شده، آویسل، بی کربنات سدیم، بی کربنات پتاسیم و استئارات منیزیم تشکیل شده که هر کدام دوز خاص و مختلفی دارد و در نهایت منجر به تولید یک داروی قوی تب بر و ضد درد می‌شود که با بدن اکثر انسان‌ها سازگاری دارد.
شرایط نگهداری قرص استامینوفن یا سایر اشکال آن هم بسیار آسان است فقط کافی است دارو در دمای زیر 30 درجه به دور از نور خورشید، حرارت و رطوبت هوا نگهداری شود.
چنانچه به دنبال یک دارو برای تسکین درد و تب با کمترین میزان عارضه هستید، استامینوفن در هر نوعی که دارد، بهترین گزینه است که اثر مطلوب آن تا حدود 8 ساعت باقی می ماند.
جمع بندی
استامینوفن یک داروی غیراستروئیدی است که اثر ضد التهاب و ضد درد دارد. این دارو توسط سیستم ایمنی بدن تحلیل و جذب می‌شود و به سرعت در خون رسیده و به سلول‌های بدن می‌رسد. استامینوفن با مهار کردن آنزیم های که در تولید پروستاگلاندین ها دخیل هستند، باعث کاهش تولید این هورمون ها می شود. پروستاگلاندین‌ها باعث افزایش درد و تورم می‌شوند؛ بنابراین، استامینوفن با مهار کردن تولید این هورمون ها، باعث کاهش درد و تورم می‌شود.
اگر چه این دارو بسیار کاربردی است؛ ولی حتما باید در میزان مصرف آن دقت لازم را به عمل آورده، به دوز مصرفی آن دقت کرده و بیش از حد مجاز در طی روز از قرص استامینوفن یا سایر اشکال دارویی آن، استفاده نکنید؛ تا اینگونه سلامتتان به خطر نیفتد.
استامینوفن نوعی مسکن و تب بر محسوب شده که اولین داروی تجویز شده برای تب می‌باشد، فقط دقت کنید، استامینوفن مصرفی برای نوزادان، کودکان و بزرگسالان دوز های مختلفی دارد؛ بنابراین قبل از مصرف نیاز است دستور العمل دوز ارائه شده را بدانید.
