افسردگی یکی از بیماریهای روانی شایع است که باعث بهم ریختگی وضعیت روحی فرد میشود و بر اساس شدت و نوع آن متفاوت است. و در صورت عدم درمان، ممکن است به اختلالات جدیتری مانند اختلال اضطرابی یا اختلال شخصیتی منجر شود در نتیجه باید مدل افسردگی در ابتدا شناخته شود تا جهت برطرف کردن آن اقدامات لازم را انجام داد. در این مقاله، به معرفی انواع افسردگی پرداخته میشود که البته تشخیص شدت و نوع افسردگی از طریق بررسی علائم و تستهای افسردگی توسط متخصص انجام میشود.
افسردگی از نوع ماژور
افسردگی ماژور (Major Depression) یا افسردگی بالینی، یک بیماری روانی شایع است که تأثیرات شدیدی روی زندگی فرد دارد. این نوع افسردگی معمولاً به صورت مزمن و پایدار ادامه دارد و میتواند تأثیرات نامطلوبی بر روی روابط شخصی، کار، تحصیلی و سایر جوانب زندگی فرد داشته باشد. علائم افسردگی ماژور شامل احساس ناامیدی و ناراحتی شدید، کاهش انرژی و فعالیت، بیاشتهایی یا خوردن بیش از حد، خواب آلودگی یا بیخوابی، اختلال در تمرکز و توجه، افکار منفی و خودکشی میباشد. این علائم معمولاً برای یک دوره زمانی بیشتر از دو هفته ادامه دارد و قابلیت تشخیص و درمان دارد.
علت اصلی افسردگی ماژور هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما به نظر میرسد که عوامل ژنتیکی، فشارهای روانی، تغییرات هورمونی و نوع زندگی فردی میتواند در ایجاد آن نقش داشته باشند. درمان افسردگی ماژور شامل ترکیبی از درمانهای دارویی و روانشناختی است.
داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب مانند مهارکنندههای سروتونین و نورآمفتامینها به عنوان درمان دارویی استفاده میشوند. روشهای روانشناختی مانند مشاوره، رواندرمانی، تمرینات تنفسی، تمرینات محافظت کننده از روانی و تغییر در سبک زندگی نیز میتوانند به کاهش علائم افسردگی ماژور کمک کنند
افسردگی از نوع وابسته به مواد مخدر
افسردگی وابسته به مواد مخدر یا معروف به افسردگی مواد، یک شرایط روانی است که بهطور معمول در افرادی رخ میدهد که به مواد مخدر معتاد هستند. این نوع افسردگی میتواند از مواد مخدر مختلفی نظیر مواد مخدر قانونی و غیرقانونی ایجاد شود. علت اصلی افسردگی وابسته به مواد مخدر به دلیل تأثیرات شیمیایی مواد مخدر بر مغز است.
مواد مخدر ممکن است باعث افزایش سطح هورمونهایی مانند دوپامین و سروتونین در مغز شوند که باعث ایجاد احساس خوشایند و ایجاد وضعیت اعتیادی میشود. با این حال، پس از مصرف مکرر مواد مخدر، سطح این هورمونها کاهش مییابد و باعث ایجاد افسردگی و اضطراب در فرد میشود.
علائم افسردگی وابسته به مواد مخدر شامل احساس ناراحتی و افسردگی شدید، کاهش انرژی و فعالیت، بیاشتهایی یا خوردن بیش از حد، تغییر در وزن، خواب آلودگی یا بیخوابی، اختلال در تمرکز و توجه، افکار منفی و خودکشی میباشد. این علایم معمولاً برای یک دوره طولانی مدت ادامه دارد و ممکن است باعث ایجاد مشکلات بیشتری در زندگی فرد شود.
درمان افسردگی وابسته به مواد مخدر شامل ترکیبی از درمانهای دارویی و روانشناختی است. درمانهای دارویی شامل داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب میباشد. روشهای روانشناختی مانند مشاوره، رواندرمانی، تمرینات تنفسی و تمرینات محافظت کننده از روانی نیز میتوانند به کاهش علایم افسردگی وابسته به مواد مخدر کمک کنند.
افسردگی بایپولار یا دوقطبی
افسردگی بیپولار یا اختلال دوقطبی، یک بیماری روانی است که به تغییرات گسترده و پرشتاب در حالت هیجانی فرد مشخص میشود. در این بیماری، فرد ممکن است دورههای طولانیای از حالت افسرده و ناراحتی شدید تجربه کند که به عنوان “وضعیت افسرده” شناخته میشود. همچنین، فرد ممکن است در دورههای دیگر از حالت پرشتابی، شادابی و بیقراری تجربه کند که به عنوان “وضعیت منفعل” شناخته میشود.
علائم افسردگی بایپولار شامل احساس ناامیدی و ناراحتی شدید، کاهش انرژی و فعالیت، بیاشتهایی یا خوردن بیش از حد، خواب آلودگی یا بیخوابی، اختلال در تمرکز و توجه، افکار منفی و خودکشی میباشد. همچنین، در دورههای پرشتابی، فرد ممکن است افکار منفی را پشت سر بگذارد و افکار خود را به شدت افزایش دهد، نتایج خطرناک و بدون احساس ترس را تجربه کند و اقدامات خود را در معرض خطر قرار دهد.
درمان افسردگی بیپولار شامل ترکیبی از درمانهای دارویی و روانشناختی است. داروهایی که برای درمان این بیماری استفاده میشوند شامل استفاده از داروهای ضدافسردگی، آنتیسایکوتیک از جمله کوئمایند ضداضطراب، مهارکنندههای تشنج، و داروهایی برای کاهش وضعیت پرشتابی هستند. روشهای روانشناختی مانند مشاوره، رواندرمانی، تمرینات تنفسی، تمرینات محافظت کننده از روانی و تغییر در سبک زندگی نیز میتوانند به کاهش علائم افسردگی بیپولار کمک کنند.
در صورتی که شما یا عزیزانتان علائم افسردگی بیپولار دارید، بهتر است به زودی با یک پزشک متخصص یا روانشناس مشورت کنید. درمان به موقع و صحیح این بیماری میتواند بهبودی و بازگشت به حالت طبیعی را فراهم کند.
افسردگی وابسته به شرایط زندگی
این نوع افسردگی معمولا به دلیل مشکلات روابطی، مشکلات مالی، فشارهای شغلی وضعیتهای تنشزا و استرسی، مشکلات در روابط، مشکلات مالی، مشکلات شغلی و غیره و … به وجود میآید. در درمان این نوع افسردگی، ممکن است از روشهای شناختی – رفتاری، درمان شناختی و رفتاری و رواندرمانی استفاده شود.
افسردگی فصلی یا موسمی
افسردگی فصلی یک نوع از افسردگی است که در فصلهای سرد سال، به خصوص در پایان پاییز و زمستان رخ میدهد. این نوع افسردگی در کشورهایی با زمستانهای طولانی و سرد مانند کانادا و کشورهای شمالی اروپا شایعتر است. علت این نوع افسردگی هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما به نظر میرسد که کاهش نور خورشید در فصل زمستان میتواند بر روی سیستم عصبی تأثیر بگذارد و باعث افزایش سطح هورمون ملانوتروپین در بدن شود.
این هورمون مسئول تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن میباشد و افزایش آن ممکن است باعث ایجاد احساس خستگی، خواب آلودگی و افسردگی شود. علائم افسردگی فصلی شامل احساس ناراحتی و افسردگی، کاهش انرژی و فعالیت، بیاشتهایی، اختلال در خواب، افزایش وزن، کسالت و کمبود تمرکز است.
این علائم به طور معمول در پایان پاییز و در طول زمستان شدیدتر میشوند و در بهار و تابستان بهبود مییابند. درمان افسردگی فصلی شامل استفاده از روشهای روانشناختی و درمانهای دارویی میشود. برخی از درمانهای دارویی مانند داروهای ضدافسردگی، مصرف نور درمانی (phototherapy) و مصرف مکملهای ویتامین D و اسید فولیک میتوانند برای درمان این نوع افسردگی مفید باشند. همچنین، تغییرات در سبک زندگی نظیر تغییرات در رژیم غذایی، ورزش، خواب به موقع و تمرینات محافظت کننده از روانی نیز میتواند به کاهش علائم افسردگی فصلی کمک کند.
افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان یکی از اختلالات روانی است که پس از زایمان در بعضی از زنان به وجود میآید.
افسردگی پس از زایمان یا پس از زایمان افسرده، یکی از اختلالات روانی است که در بعضی از زنان پس از زایمان ایجاد میشود. در این بیماری، زن پس از زایمان احساس افسردگی، ناراحتی، ترس، اضطراب و احساس کم ارزشی میکند که ممکن است به صورت شدیدی تأثیر گذار باشد و زندگی روزمره او را تحت تأثیر قرار دهد.
علائم افسردگی پس از زایمان شامل احساس ناراحتی و نگرانی مزمن، خودانتقادی و عدم اعتماد به نفس، کاهش انرژی و عملکرد، اختلال در خواب و خلق و خوی شدید میشود. همچنین، شخص ممکن است با علائم جسمی مانند سردرد، تعریق، تپش قلب و درد شکم نیز مواجه شود.
درمان افسردگی پس از زایمان شامل ترکیبی از داروها و روشهای روانشناختی است. داروهای ضد اضطراب و ضدافسردگی میتوانند به کاهش علائم بیماری کمک کنند، و روشهای روانشناختی مانند تحلیل رفتاری، رواندرمانی، مشاوره و تمرینات محافظت کننده از روانی نیز میتوانند به شخص کمک کنند تا با این بیماری مقابله کند.
در صورتی که شما یا عزیزانتان به علائم افسردگی پس از زایمان دچار هستید، بهتر است به زودی با یک پزشک متخصص یا روانشناس مشورت کنید. درمان به موقع و صحیح این بیماری میتواند بهبودی و بازگشت به حالت طبیعی را فراهم کند. همچنین، مراقبت و پشتیبانی از سوی خانواده و عزیزان نیز
افسردگی اضطرابی
افسردگی اضطرابی یا اختلال اضطراب افسرده، نوعی از اختلالات روانی است که با احساسات ناراحتی و اضطراب همراه است. در این بیماری، شخص اغلب با یک احساس نگرانی مزمن، ترس، ناراحتی و استرس دائمی مواجه است که میتواند به صورت شدیدی تأثیر گذار باشد و زندگی روزمره او را تحت تأثیر قرار دهد.
علائم افسردگی اضطرابی شامل احساس ناراحتی و نگرانی مزمن، ترس و استرس بیش از حد، خودانتقادی و عدم اعتماد به نفس، کاهش انرژی و عملکرد، اختلال در خواب و خلق و خوی شدید میشود. همچنین، شخص ممکن است با علائم جسمی مانند سردرد، تعریق، تپش قلب و درد شکم نیز مواجه شود.
درمان افسردگی اضطرابی شامل ترکیبی از داروها و روشهای روانشناختی است. داروهای ضد اضطراب و ضدافسردگی میتوانند به کاهش علائم بیماری کمک کنند، و روشهای روانشناختی مانند تحلیل رفتاری، رواندرمانی، مشاوره و تمرینات محافظت کننده از روانی نیز میتوانند به شخص کمک کنند تا با این بیماری مقابله کند. در صورتی که شما یا عزیزانتان به علائم افسردگی اضطرابی دچار هستید، بهتر است به زودی با یک پزشک متخصص یا روانشناس مشورت کنید. درمان به موقع و صحیح این بیماری میتواند بهبودی و بازگشت به حالت طبیعی را فراهم کند.
اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی
اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی یا PMDD، یکی از اختلالات پیش قاعدگی است که در برخی از زنان قبل از شروع قاعدگی ایجاد میشود. در این بیماری، زن قبل از قاعدگی احساس افسردگی، اضطراب، تحریک، خشم، تغییرات خلق و خوی، و درد و ناراحتی شدیدی میکند که ممکن است به صورت شدیدی تأثیر گذار باشد و به کیفیت زندگی او آسیب بزند.
علائم PMDD شامل احساس ناراحتی و نگرانی مزمن، تحریک و افسردگی، خشم و عصبانیت بیش از حد، تغییرات شدید در خلق و خوی، درد سینه و ناراحتی در ناحیه شکم، اختلال در خواب و خستگی شدید میشود. درمان PMDD شامل ترکیبی از داروها و روشهای روانشناختی است.
داروهای ضد اضطراب و ضدافسردگی میتوانند به کاهش علائم بیماری کمک کنند، و داروهایی مانند پروستاگلاندینها، مهارکنندههای سروتونین و دیگر داروهای مورد استفاده قرار میگیرند. روشهای روانشناختی مانند رواندرمانی و مشاوره نیز میتوانند به شخص کمک کنند تا با این بیماری مقابله کند.
افسردگی مدل اسکیزوفرنی
افسردگی اسکیزوفرنی یکی از عوارض اختلال اسکیزوفرنی است که در این حالت افراد با اسکیزوفرنی، تجربه افسردگی شدیدی را تجربه میکنند. افسردگی اسکیزوفرنی ممکن است با نشانههایی مانند افکار منفی، همراه با احساسات ناامیدی، بیاعتمادی، خستگی و کاهش انرژی، همراه باشد.
افرادی که اسکیزوفرنی دارند، معمولاً با نشانههایی مانند افکار و تصورات غلط، هالوسیناسیونها، واکنش های شدید به موارد روزمره و کاهش انگیزه و لذت بردن از فعالیتهای روزمره همراه هستند. همچنین، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است پاسخ غیرمنتظرهای به درمان افسردگی نشان دهند و برای درمان آنها نیاز به استفاده از داروهای خاصی دارند که باید توسط یک پزشک متخصص تجویز شود.
نتیجهگیری
در کل، درمان افسردگی باید با توجه به نوع آن و عوامل مسبب آن صورت گیرد و ممکن است نیاز به همکاری چندین متخصص درمانی داشته باشد. لازم به ذکر است از مصرف خودسرانه داروها به شدت خودداری فرمایید و حتما با پزشک متخصص در هر زمینهای جهت بهبود موارد پیش آمده در تماس باشید.